Mô hình cơ sở Đoàn "3 chủ động" được triển khai thực hiện trên 3 mặt: Chủ động thực hiện quản lý đoàn viên và chăm lo, nắm bắt tình hình thanh niên ở địa phương, đơn vị; chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch công tác; chủ động tham mưu với các tổ chức liên quan trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao và thực hiện tốt công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tại địa phương.
Chủ động trong công tác giáo dục tư tưởng chính trị cho đoàn viên thanh niên
Mặc dù trong giai đoạn đầu triển khai gặp một số khó khăn như: Năng lực tham mưu tổ chức của một số cơ sở Đoàn vẫn còn hạn chế, chưa có nhiều đổi mới, sáng tạo trong triển khai thực hiện nhiệm vụ; đội ngũ bí thư chi đoàn tại các thôn, ấp thường xuyên biến động; số đoàn viên thanh niên đi làm ăn xa nhiều đã ảnh hưởng đến tổ chức triển khai các hoạt động của đoàn; là huyện biên giới, vùng sau xa, xuất phát điểm thấp, việc huy động nguồn lực xã hội phục vụ công tác Đoàn khó khăn… Nhưng Ban Thường vụ Huyện đoàn đã đẩy mạnh các giải pháp, đổi mới trong cách thực hiện để triển khai mô hình này.
Chủ động trong xây dựng chương trình cách mạng của đoàn
Trên cơ sở hướng dẫn của Ban Thường vụ Tỉnh đoàn, Ban Thường vụ Huyện đoàn đã chỉ đạo các cơ sở Đoàn xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể tại địa phương, đơn vị mình và báo cáo cách triển khai, đăng ký nội dung thực hiện về Ban Thường vụ Huyện đoàn để theo dõi, việc triển khai được thực hiện đến tận cấp chi đoàn. Ban Thường vụ Huyện đoàn đã phân công cán bộ phụ trách theo điểm phân công theo dõi, báo cáo tình hình triển khai thực hiện và xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá theo định kỳ hằng năm. Hướng dẫn cho các cơ sở Đoàn các tiêu chí xây dựng và sẽ công nhận danh hiệu cơ sở Đoàn đạt tiêu chuẩn 3 chủ động hằng năm.
Chủ động trong xây dựng kế hoạch hành động, tham gia phòng chống dịch bệnh, khắc phục hậu quả thiên tai
Việc xây dựng cơ sở Đoàn "3 chủ động" bước đầu được các đơn vị quan tâm triển khai thực hiện tốt. Các cơ sở Đoàn đã chủ động trong việc nắm bắt tình hình tư tưởng, nguyện vọng của đoàn viên thông qua nhiều kênh thông tin khác nhau như thông tin trên mạng xã hội, sinh hoạt đoàn, thông qua gặp gỡ trực tiếp đoàn viên, các hội nghị giao ban chi đoàn hàng tháng… Việc lập sổ danh sách đoàn viên, các hồ sơ nghiệp vụ công tác Đoàn được cập nhật và theo dõi thường xuyên, ngoài ra các cơ sở Đoàn còn xây dựng sổ theo dõi đoàn viên đi làm ăn xa, các thanh niên yếu thế, thanh niên chậm tiến trên địa bàn để có kế hoạch giúp đỡ. Các buổi sinh hoạt Đoàn được đổi mới theo hướng sinh hoạt ghép giữa các chi đoàn với những nội dung phong phú, hấp dẫn và được triển khai bằng nhiều hình thức hấp dẫn hơn, mới lạ hơn để thu hút đoàn viên thanh niên tham gia như tổ chức tuyên truyền bằng hình thức xem phóng sự, video, hình ảnh trực quan, tổ chức trò chơi, đố vui, đố có thưởng… Việc xây dựng kế hoạch và chương trình công tác, việc thực hiện các chiến dịch, phong trào được các cơ sở Đoàn triển khai khá cụ thể, rõ ràng với nhiều hoạt động cụ thể, phù hợp, nhiều mô hình sáng tạo trong hoạt động đoàn được các cơ sở Đoàn thực hiện như mô hình xây dựng vườn hoa xóa điểm đen rác thải, mô hình biến rác thải nhựa, lốp xe thành các khu vui chơi cho thiếu nhi, chi đoàn không có thanh thiếu niên mắc tệ nạn xã hội, … Đặc biệt là tham mưu cho cấp ủy Đảng, sự phối hợp với các ban ngành đoàn thể trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị và phong trào Đoàn đã được các đơn vị thực hiện chủ động hơn, việc giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp luôn đạt chỉ tiêu đề ra, nhiều diễn biến dư luận xã hội và những vấn đề bức xúc trong đoàn viên thanh niên được phản ánh kịp thời; công tác cán bộ Đoàn được các cơ sở Đoàn quan tâm thực hiện, được cấp ủy các cấp quan tâm tạo điều kiện cử đi học đào tạo trình độ chuyên môn đại học, trung cấp về lý luận chính trị, bồi dưỡng về kỹ năng, nghiệp vụ để thực hiện nhiệm vụ; nhiều đơn vị đã mạnh dạn trong công tác huy động các nhà hảo tâm ủng hộ thực hiện các phong trào, công trình của Đoàn. Việc xây dựng mô hình cơ sở Đoàn “3 chủ động” đã từng bước tạo nên một phong trào thi đua tích cực, từng bước xây dựng được tác phong, lề lối làm việc của đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở chủ động, trách nhiệm hơn. Các cơ sở Đoàn đã nắm rõ và quản lý tốt hơn số thanh niên trên địa bàn, biết tập hợp các đoàn viên thanh niên thành nhóm theo sở thích: bóng chuyền, bóng đá, văn nghệ… đội hình thanh niên tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, ứng phó với thiên tai được duy trì khá tốt, và sẵn sàng có mặt khi có yêu cầu. Đặc biệt là việc thực hiện các phần việc, công trình thanh niên trong các hoạt động cao điểm như Tháng Thanh niên, chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè đều được các cơ sở Đoàn và chi đoàn triển khai thực hiện tốt, nhiều đơn vị thực hiện từ 2-3 công trình thanh niên, có những công trình, phần việc đi lại rất khó khăn nhưng đoàn viên thanh niên vẫn tham gia nhiệt tình, hào hứng.
Trước thực trạng hoạt động công tác Đoàn hiện nay, đặc biệt là Đoàn tại các địa bàn dân cư, việc triển khai thực hiện mô hình cơ sở Đoàn “3 chủ động” là hết sức cần thiết và trong thời gian tới cần được quan tâm đẩy mạnh thực hiện quyết liệt hơn nữa nhằm xây dựng tổ chức cơ sở Đoàn ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.